18 mei 2022 - Hollands College

Kunnen we gedragsverandering beïnvloeden?

Hoofdspreker: Florian Kaiser

Panel: Ángela Inés Cadena, Fekadu Beyene Aleka en Siegfried Dewitte

De klimaatverandering binnen aanvaardbare grenzen houden zal bijna onmogelijk zijn zonder het menselijk gedrag te veranderen. De schoonste energie is die welke niet wordt verbruikt. De traditionele hefbomen om gedrag te veranderen berusten meestal op juridische en economische beginselen, ondersteund met informatie, maar deze benaderingen hebben hun beperkingen, vanwege gedragskenmerken die niet goed passen bij de veronderstellingen die aan deze traditionele instrumenten ten grondslag liggen. Dit vraagt om meer directe gedragsinterventies als aanvullende strategieën om relevant gedrag te veranderen. Gedragsveranderingen die een bijdrage kunnen leveren aan de oplossing (rationeler energiegebruik, schonere vervoerskeuzes, minder belastende voedingskeuzes etc.) krijgen veel aandacht in de gedragswetenschappen, maar de implementatie ervan wordt met serieuze uitdagingen geconfronteerd. Menselijk gedrag is zeer gecompliceerd en meervoudig bepaald, waardoor het zeer moeilijk is om het in de gewenste richting te sturen. Een van de problemen waarmee we worden geconfronteerd is het gebrek aan interventies die betrouwbaar werken in verschillende situaties en voor verschillende mensen en die leiden tot blijvende veranderingen.

Toch zijn sommige interventies veelbelovend. Een veelbelovend interventie-element is het principe van monitoring, de constatering dat het bijhouden van relevante parameters op zichzelf al een motiverende functie heeft. Een tweede principe dat brede steun geniet, is de kracht van sociale normen en feedback. Mensen zijn zeer gevoelig voor wat hun medemensen doen en denken, zodat het faciliteren van dit proces aanzienlijk kan helpen bij het sturen van het gedrag van mensen. Een derde robuust principe lijkt te zijn dat mensen meer gemotiveerd zijn door het heden en het ‘hier en nu’ dan door de toekomst en wat er op afstand gebeurt, een eigenschap die vooral problematisch is in het geval van klimaatverandering, omdat veel gevolgen in de toekomst en op afstand lijken te spelen. Het tastbaarder maken van de klimaatverandering in het hier en nu is daarom een zeer belangrijke stap om mensen te motiveren hun gedrag te beïnvloeden.

Tijdens deze openbare LIAS-avond zal professor Florian Kaiser (Universität Magdeburg, Duitsland) ingaan op het complexe vraagstuk van gedragsverandering. LIAS-fellows Ángela Inés Cadena (Universidad de los Andes (Uniandes), Colombia) en Fekadu Beyene Aleka (Ethiopië) reageren. Daarna zal Siegfried Dewitte (KU Leuven) de openbare discussie modereren.